فیکیر یئریدر و مقاله یازارکن، نه لره اؤزنمه میز (دیققت ائتمه میز) لازیم؟
گونئی آذربایجان میللی فعالی اولماق یالنیز دویقو و احساس مسئله سی دئییل، بیر ملتین گله جه گی اوچون دوشونجه و فیکیر اولوشومو یاراتماق و تشکیلاتلاندیریجی یاناشمالاردان کئچر وارساییمی نی قبول ائتمک مسئله سی دیر.فیکیر صاحابلاری بیر بیرلری نین سؤزلرینه قاتیلمازکن بیربیرلرینه بعضی یاراشماز تهمتلر ایله دئییل، ایستر قارشی طرفی و ایسترسه ده توپلومو باشا سالاجاق دوشونجه لری اورتایا قویمالیدیرلار. بعضی فعاللار طرفیندن میللی سیمگه دئیه کئچمیش ایکی آی ایچریسینده اورتایا آتیلمیش بایراق تکلیفی وار اولموش بایراقلارا باشقا بیر بایراغی دا آرتیرمیش دئسک (بو تکلیفده بولونانلار بو مسئله نی بایراق دئییل، یالنیز بیر سیمگه دئیه قلمه آلمیشلار)، مسئله نین هانکی آشامادا آخین ائتدیگینی و گله جکده داها هانکی آشامالارا قالخاجاغینی حدس وورماق بیر او قدر ده چتین دئییل. بو بایراق مسئله سی اورتایا قویولدوقدان سونرا بو دوشونجه صاحابی بو مسئله یالنیز پالتاق اوتاقلاریندا و اینتئرنئت سیته لرینده یازیشماق واسیطه سی ایله دئییل، وار اولان تشکیلاتلار کیچیکلی و بؤیوکلو (سای باخیمیندان بیربیرلرینی نظره آلمادان) تکلیف اولموش بایراقلاری و داها باشقا تکلیفلری ده بیر آرایا قویاراق بو مسئله نی دره بکلیگ سایاغی دئییل، مدنی بیر بیچیمده سس وئره یولو ایله حلل ائده بیله جکلرینی وورقولامیشدی (1)، داها سونرا پالتاق اوتاقلاریندا گئدن دانیشیقلاری ایزله یه رک بؤلونموش میللتلرین بایراق مسئله سینی نئجه حلل ائتدیکلرینه داییر (بیر نئچه سی بیرلشرکن اورتاق بایراغ قبول ائتدیکلرینی و آیری قالدیقلاری سوره جه هر بیری مستقیل بایراغا سؤیکندیکلرینی) فیکیرلری ده اورتایا قویموشدو (2). بونلارا باخمایاراق گونئی آذربایجان اوزره اولان یایین و باسین اورقانلاریندا یاییلان دوشونجه و فیکیرلری نظره آلارساق، بیربیرلریمیزدن سؤز ائشیدر دئییل، بیربیرلریمیزه بادالاق آتمانی داها اوستون حئساب ائتمیش ساییلاریق. بو باخیمدان "تبریزلی بای بک" ایمضاسی ایله ایمئیل و بای بک سیته سی واسیطه سی ایله ایجتماعیته یول آچمیش یازی نین بعضی پاساژلارینی باهانه ائده رک بعضی چاتیشمازلیقلاری آیدینلیغا قاویشدیرماغا چالیشاق، اوخویوروق:
" ... اونوتماميشام کي جناب اوبالي نين دستورو ايله تئلئفونلاريمي کسميشلر، باي بک سيته سين صيرف منه باغلي اولدوغونا اينانديقلاري اوچون تخريب ائتميشلر و هر فيرساتدان آذربايجانين تاريخي دوشمنلري اولان باتي اولکه لرين سيياستلرين اويقولاميشلار! اولسون، دوشونجه آيريليغي اولور آما، ميللي وارليغلاردان واز گئچمک بيزيم حرکتده خييانت آدلانديريلير. اگر گوناز و رهبري بو سؤزلره اعتيراضي وارديرسا، گلسين ايفشا ائتسين! "(3).
اوسته کی پاساژدا "تئلئفونلاریمی کسمیشلر" مسئله سینی بو مسئله دن خبرسیز بیری ائشیتدیکده، فیکیر صاحابی نین یاشادایغی اؤلکه و نقد اولونان طرف نظره آلینارسا، ائله بیل دؤلتلر آراسی پولیس (Interpol.) حؤکمو واسیطه سی ایله کیمسه باسقینا معروض قالمیش ایفاده سی اؤزونو یانسیتمیش گؤرونر (بلکه ده گوناز تئلویزیونونا تئلئفون آچماق منظور اولموش). عموم یایین باسین اورقانلاریندا یاییلان دوشونجه و فیکیره گلدیکده "آتا منه کؤر دئدی، هرکیم گلسه، وور دئدی" داورانیشی ایله توپلوم آراسیندا هر بیر قوروم و تشکیلاتی چامورلاماق و پیسلمک دوزگون گؤرونه بیلمز. بو باخیمدان بای بک سیته سینده بیر چوخ آذربایجان تشکیلاتی اوزره گرکسیز مطلبلر بیلگی دئیه ایجتماعیته یئدیریلمیش و یئدیریلر. بو مسئله اؤزو ده ساغلام یایین اورقانینا مالیک اولما ایددعاسینی دوغروتماز گؤرونر. بو مطلبی ایفاده ائدرکن، سؤز قونوسو اولموش تشکیلاتلاری حیمایت چاتیسی آلتینا آلماق دئییل، شخص و تشکیلاتلار اوزره یئریدیمیش ایددعانین ناشی بیچیمده اورتایا قویولماسی سؤز قونوسودور. "میللی وارلیغیمزدان واز کئچمک بیزیم حرکتده خییانت آدلاندیریلیر" ایفاده سی ده، اوسته ایشاره اولموش ایددعامیزین اؤرنگیدیر. دئمک، میللت اوولادلاری نین گؤروشلری بیر ذاتا خوش گلمه دیکده هامینی خایین قلمه آلماسی، اونلاری دوشمن خیدمتینه آتماسی هانکی میللی مسئله میزه خیدمت ائده بیلر؟ میللی وارلیق یانچیسی اولانلارین دوزگون مسئله یه یاناشمالاری بو مو؟ دئمک، قارشی طرفین دوشونجه و فیکیرلری ایله راضیلاشمادیقدا اونلارین حرکتلرینی تمکین ایله سندلی و مدرکلی اورتایا قویاراق نقد ائتمک لازیم. بونون عکسینه بیر بیرلرینی سوسدورماغا چالیشماق و توپو تکر ائتمکله آذربایجان میللی حرکتی، هانکی باشاریغی الده ائده بیلر مسئله سی ده هر بیر اینسانی داها آرتیق دوشوندورمه لیدیر. گئنه ده اوخویوروق:
"... بايراغ مسئله سينه گلينجه، احمد اوبالي بو گئجه ايلگينج تاويرلارلا سانکي هاميني موحاکيمه ائده جک قدر گوجه صاحيبدير کيمين، گله جک گونلرده هاميني محکمه يه چاغيردي! هر حالده تئلئويزيوني ايزله ينلر آنلاييرلا نه دئمک ايسته ديگيمي! بايراغ ياراتانلارا، سيمگه اؤنرنلره و او اؤنريلري تارتيشانلارا سانکي خييانتکارديرلار کيمي سالديران جناب اوبالي، اونوتوبدور کي باشخانلاريندان بيري اولدوغو گايپ چته سي (4)نين حاضيرلاديغي پارچاني ساعاتلرجه تئلئويزيونوندان رکلام ائديبلر! صيرف گاموح-آ سالديرماغ اوچون، گئديب هر تورلو پارچالارين يارانماسينا مئيدان حاضيرلاييب و اونو تئلئويزيوندا ميلته قبول ائتديرمک ايسته ييبلر! اوستو آچيلاندادا، تشکيلات بايراغي دييه رک اورتادان قاچيبلار! سؤزلريمين هاميسينا سنديم وار، دئسينلر کي يالاندير، سندين همن اؤنلرينه قويوم. اگر اوبالي بئي گرچکدنده آذربايجان ميللي هرکاتينا اؤرک يانديرير، پس ندن ميللي فعاللارا سالديراراق، اونلارا تؤهمت ووراراق و اونلاري تهديد ائديرميش کيمي تاورييلا پروقرام حاضيرلاياجاغيندان بحث ائدير؟ اگر بو پروقرام بايراغ و سيمگه قونوسونا دئموکراتيک شکيلده ياناشاجاقديرسا، پس بو ايفتيرالار و شانتاژلار ندن قايناغلانير؟ من بئله اينانيرام کي بير چوخلو ضيالي آرتيق گوناز لا دانيشماغ ايسته ميرلر، دانيشماغا راضي اولان بير نئچه سيده اولسادا، آرتيق بو سؤزلري ائشيتديکدن سونرا هر حالده اؤزلرين کنارا چکه جکلر! آخي نئجه اولور کي هم هامييا خائيين دييه سن، همده اونلاري تارتيشماغا دعوت ائدسن؟ سالديريلارا معروض قالانلار پروقراما قاتيلماغي اؤزلري نين کيچيلمه لري کيمي ديرلنديريب و واز گئچديکلرينده ده، جناب اوبالي هامي خائييندير ديه اؤزون قاليب تانيتاجاق و من حاقلييام دئيه جک! يوخ جناب اوبالي، بو يولون سونو سيزه هئچ نه باغيشلايان اولماياجاقدير! "(3).
اوسته ایشاره اولوندوغو کیمی سند صاحابی اولان ذات قارشی طرفی سوسدوماغا چالیشماق دئییل، سند ایله دانیشاراق ایستر دوشونجه و فیکیر صاحابینی دوزگون مسئله یه یاناشماق اوچون کؤمک ائدر، ایسترسه ده توپلومدا ساغلام دوشونجه و فیکیر اولوشماسی اوچون خیدمت گؤسترمیش اولار. ترس دورومدا (عکس حالدا) بو یاناشما مسئله نین هانکی آشامادا و مجرادا داوام ائتدیگینی بیلمه گنلر آراسیندا یانلیش ایزلنیملره یول آچمیش اولار. بو باخیمدان دا "تبریزلی بای بک" ذات عالی ساغلام دوشونجه یئریتمکدن عاجیز گؤرونر. گئنه ده اوخویوروق:
"... اگر بير سورونا توخونماغ ايسته ييرسيزسه، او قونويلا ايلگيلي هر کسه سايقي ايله ياناشماليسيز، هر زامان دئييرسيز کي بير تشکيلاتا باغلي دييلسيز، نه ايسه من اينانمارام آما…، او زامان سيز طرفسيز اولاراق صيرف مسئله نين آيدينلانماسي اوچون پروقرام حاضيرلاماليسيز! سانکي سيزين تشکيلاتين بايراغينا ايهانت اولوبموش کيمين، يئني سيمگه و اؤنريلن بايراغلارا تووهين ائده رک اونلاري قوندارما آدلانديريسيز! لوطفا سيزده تيکراري سؤزلردن دئمه يين کي بيزيم بير دنه ميللي بايراغيميز وار! سؤز بوردا گونئيدن گئدير و گونئي اوچون يئني و موستقيل بايراغين اولماسينا عاغيللا ياناشان هر کس اعتيراف ائديب. سيمگه و بايراغ مسئله سينه توخونماغ ايسته ين اؤزگور و دئموکرات بير تئلئويزيون، ايلک اؤنجه اؤز چاغيريشي باره ده دوشونمه ليدير. دعوت آدينا قوناغلاري اولکوتمک آخي هاردا گؤرونوب، هاردا قبول اولونان بير ايشدير؟ ... ۳ ساعاتليغ پروقرامين ۲.۵ ساعاتي آمريکانين ايرانا قارشي يوروتدوگو سيياسته صرف اولونورسا، ائله اوندا سولدوز، اورمو، کرکوک، ناخچيوان، قاراباغ، بورچالي، تورکمنصحرا و انزلي کيمي يئرلره گئتمک ايمکاني اولماياجاقدير! آخي او قالان ياريم ساعات ايچينده ده اينسان هاقلاري يادا فارسجا مقالرلر اوخوناجاقدير! "3). احمد اوبالی نین هانکی تشکیلاتلا منسوب اولدوغو و مسئولیت داشیدیغی دا آذربایجان مسئله سی نی اوزاقدان ائشیدنلر اوچون بللی آیدین بیر مسئله دیر. دئمک، "تبریزلی بای بک" ایمضاسی ایله دوشونجه و فیکیرلرینی اورتایا قویان ذات بلکه ده تئلویزیون مسئله سینی منظور ائتمیش. تئلویزیون یایین پروقراملارینا تنقیدچی اولان ذاتلار دا وار اولان ایمکانلاری نظره آلاراق، دوشونجه و فیکیر یئریتمه لیدیرلر.بو مسئله نی ایفاده ائدرکن، یایین مسئولونون هر هانکی یانلیش اولابیله جک داورانیشلارینا اؤرتو توتماق نیتینده دئییلیک. تئلویزیونون یئترلی و راضی ائدیجی پروقرامی اولمادیغی و قصورلاری نین دا اولدوغو آچیق اورتادادیر. بونلارا باخمایاراق بوگون فارس ایستعمار حاکیمیتی نین دیل و مدنیتیمیز اوزره اویقولادیغی باسقیلاری نظره آلارساق، موسیقییزین تئلئویزیون واسیطه سی ایله خالق قولاغینا چاتماسی – طبیعت کیمی سوسوزلوق قارشیسیندا قورویابیله جک توپلوموموز اوچون – اؤزو ده خالق اجتماعیتی یانیندا یوکسک مقامدا یئر آلار. بو باخیمدان شخصی دوشونجه و فیکیر آیریلیقلارینی باشقا ساحه لرده نقده چکمک داها اویقون گؤرونر دئیه دوشونمه لی ییک. اوسته ایشاره اولوندوغو کیمی گونئی آذربایجان تشکیلاتلاری و قوروملاری (کیچیکلی و بؤیوکلو) بو مسئله اوزره بیر آرایا گلرسه لر، سس چوخلوغو غالیب گلر و آزلیق دا دره بئگلیکدن ال چکه رک بایراق مسئله سینده چوخلوغا تابع اولار. گئنه ده اوخویوروق:
"... تشکيلاتلارينيزين هاميسين توپلاسانيز، باتي آذربايجاندا جانييلا چاليشان گئنج عسگرلريميزين بير دقيقه سي نين قازانجيني بيله الده ائده بيلمه سيز! تک سيز يوخ، سوزوم توم خاريجده کئيفه مشغول اولان قوروملا و شخصلردير! ان آزي، گئچن ۱۵ ايلده نه لر ائديبلر بو خاريجده ياشايانلار؟ اؤزلري بيربيرين قبول ائديبلر مي؟ نئجه اولور کي ايچريدن بير قالخيش، بير حرکت و بير ايلرله مه مئيدانا چيخاندا هامي گئدير ميکروفون آرخاسينا؟ ياني کي گونئي هرکاتي نين ليدئريديرلر مي؟ يوخ آرتيق، اينانميرام ايچريده کي لر بو سهوه بير داها يول وئرسينلر"(3).
آذربایجان میللی مسئله سی ایله مشغول اولان و غربتده وطن دئیه آه و ناله یئرینه کئف چکن ذات عالیلر وارسا، بیری ده بو دوشونجه صاحابی (تبریزلی بای بک) اؤزو ویجدانی نی حاکیم ائده رک بو مسئله نی اؤزو اوچون آچیقلیغا قاویشدیرماغا چالیشسین. دئمک، بو پوپولیست ایفاده لر ایله کیمی یئره وورماق، کیمی حاکیم ائتمک ایسته ییریک مسئله سینی ده هر بیر آذربایجانلی اؤزو اوچون گؤتور قوی ائتمه لیدیر. کئف چکمک ایسته گن ذاتلار آنا دیلی و مدنیتی نین تالان اولدوغو قایقیسینا قالماق و ایچریده کی میللی فعالارین سسی اولماق دئییل، میللی تئرورا معروض قالمیشلاری نظره آلمازساق، بو مسئله بیر سیرا ایتکین کیمی اؤزونون آذربایجانلی و تورک اولدوغونو دانماغا چالیشانلاری ایچرمیش اولار. بو باخیمدان دا تبریزلی بای بک ایمضاسی ایله فیکیر یئریتمگه چالیشان ذات فیکیر عاجیزلیگینی سرگیله میش اولار. گئنه ده اوخویوروق:
" منجه، سيز گله جک جانلي يايينيزدا بو چاغيريشينيزا دوزه ليش وئرمه ليسيز، ان آزيندان ايفتيرا آتديغينيز صاديق ميلتچيلردن عذر ايستمه ليسيز، داها سونرا، مدني و دئموکراتيک يول ايله سيمگه و بايراغ مسئله سين آيدينلاتماغ ايسته ديگينيزي آچيقلاييب و قاتيلماغ ايسته ينلري ادب ايله پروقرامينيزا دعوت ائتمه ليسيز. او تي.وي اگر دئديگينيز کيمي ميللي هرکاتا حصر اولونوبدورسا، او زامان ميلتيميزين هر تورلو دوشونجه سينه اوندا يئر وئرمه ليسيز! سيزين سانسورالارينيز، سس کسمه لرينيز و ميللي فعاللارا شارلاتان دئمکلرينيز گونازين گئچميش ايميجين آرادان آپارير!"(3)
اوسته کی پاراقرافی بیر اوسته کی پاراقرافلا قارشیلاشدیردیقدا موللیف اؤزو ده حددی آشدیغینی باشا دوشموش و دولاییلی اولاراق قبول ائتمیش گؤرونر. بئله لیکله "اگر و مگر" ایله بیر داها دوشونجه آلیش وئریشی دئیه بازارلیق ائتمگه چالیشار. دئمک، بوگون فارس حاکیمیتی قارشیسیندا ذلیل دوروما دوشمه میزین ایلک گوناهی کئچمیش آتالاریمیزدا اولموشسا دا، ایکینجی بیر گوناهی بوگون بیر بیریمیز ایله نئچه دانیشیق قورمانی و دیل تاپمانی باشارمادیغیمیزدان ایلری گلن بیر مسئله دیر. دانیشیق قورمانی باشارمادیغیمیز اوچون بیر ثانیه ده اللی دره نین سویونو بیریئره ییغاراق سو سوواریریق دئیه زمینی ده سویا وئرمگه چالیشاریق. بودور بیزلرین اوستادلیغی!!!
قایناقلار:
1 ایشیق سؤنمز، "تبریزلی بای بک" ایمضاسی ایله آذربایجان میللی مسئله سی اوزره یازیلمیش دوشونجه لره باخیش: http://www.azadtribun.net/x19188.htm
2 ایشیق سؤنمز، گونئی آذربایجان و بایراق مسئله سی: http://www.azadtribun.net/x19191.htm
3 تبریزلی بای بک، موصاحيبه، موزاکيره يا موحاکيمه؟ گوناز تي.وي نين چاغريشينا باخيش، ۰۲/۰۸/۲۰۰۸: http://www.11008.baybak.com/il_11008_say_699.azr
4 چته کلمه سی بولغار دیلیندن تورکیه توکچه سینه کئچمیش بیر کلمه دیر. بو کلمه تورکیه ده 1- قانونسوز قورولموش پارتیزان قوروپ، 2- باند غارتگر (اهمیت سیز) آنلاملارینی داشییان بیر ایفاده دیر.
ایشیق سؤنمز، 03.08.2008